ورود به هواپیما یکی از اولین تجربیات مسافران پیش از شروع سفر است. معمولاً این ورود از درب چپ هواپیما صورت می گیرد، اما شاید برای بسیاری از مسافران این سوال پیش بیاید که چرا همیشه از سمت چپ وارد می شوند و چرا این روند تغییر نمی کند. این سوال، در ابتدا ممکن است ساده به نظر برسد، اما پاسخ به آن ترکیبی از تاریخ، طراحی هواپیماها، و شرایط عملیاتی صنعت هوانوردی است. در این مقاله به بررسی علل مختلف این تصمیم خواهیم پرداخت.
یکی از مهمترین دلایل اینکه مسافران از سمت چپ وارد هواپیما میشوند به تاریخ جنگ جهانی دوم برمیگردد. در آن زمان، هنگامی که هواپیماهای نظامی در حال پرواز بودند، خلبان و دیگر اعضای خدمه معمولاً از سمت چپ وارد هواپیما میشدند. این تصمیم برای بهبود ایمنی و سهولت در جابجایی خدمه اتخاذ شده بود. به عبارت دیگر، برای خلبان ها و سایر پرسنل نظامی، دست غالب و تسلط طبیعی بر سمت چپ به آنها کمک میکرد تا به راحتی وارد کابین شوند و به انجام وظایف خود بپردازند.
با پایان جنگ جهانی دوم و آغاز عصر هوانوردی تجاری، بسیاری از اصول و شیوه های عملیاتی که در آن زمان رایج شده بود، به صنعت هواپیمایی منتقل شد. در این میان، فرآیند ورود به هواپیما از سمت چپ یکی از این میراث ها بود که همچنان پابرجا ماند.
در دوران ابتدایی هوانوردی تجاری، طراحی بیشتر هواپیماها به گونه ای بود که ورود مسافران از سمت چپ به طور طبیعی امکان پذیرتر بود. این طراحی به خصوص در پروازهای کوتاه مدت رایج بود. با توجه به اینکه بسیاری از خلبان ها در آن دوران راست دست بودند، ورود از سمت چپ ساده تر و کاربردی تر به نظر می رسید.
علاوه بر این، فضای داخلی هواپیماها نیز به گونه ای طراحی میشد که حرکت در آن راحت تر باشد. در بیشتر مدل های اولیه هواپیما، مسیرهای عبوری و درب ها طوری تنظیم شده بود که ورود از سمت چپ هیچگونه اختلالی در تردد مسافران ایجاد نکند.
بعد از پایان جنگ جهانی دوم و آغاز توسعه صنعت هوانوردی تجاری، نیاز به استانداردسازی و همسان سازی عملیات ها برای راحتی مسافران و کاهش خطاهای انسانی بیشتر احساس شد. در این راستا، استفاده از سمت چپ برای ورود به هواپیما به عنوان یک استاندارد جهانی پذیرفته شد. این استانداردسازی باعث شد که فرایند ورود به هواپیما برای مسافران و خدمه به یک روش ثابت تبدیل شود و همگان با آشنایی به این روند بتوانند به راحتی به هواپیما وارد شوند.
این تصمیم برای کاهش خطاهای عملیاتی و همچنین هماهنگی بیشتر در سفرهای هوایی در سطح بین المللی انجام شد. بنابراین، شرکت های هواپیمایی مختلف از جمله ایرباس، بوئینگ، و سایر تولیدکنندگان هواپیماها همگی از این استاندارد پیروی کرده و درب ها را در سمت چپ طراحی کردند.
ورود مسافران از سمت چپ هواپیما علاوه بر دلایل تاریخی و طراحی، به طور قابل توجهی به عملیات راحت تر و مؤثرتر کمک میکند. در هواپیماهای بزرگ، به خصوص مدل های جدید که چندین درب ورودی دارند، دسترسی از سمت چپ برای خدمه و مسافران به دلیل نزدیکی به ایستگاه های گیت فرودگاه و سالن های انتظار تسهیل میشود.
علاوه بر این، در هواپیماهای جدید که دارای صندلی های کلاس بندی شده (اقتصادی، تجاری و فرست کلاس) هستند، ورود از سمت چپ به مسافران این امکان را میدهد که به راحتی به رده های مختلف سفر خود دسترسی پیدا کنند. به عنوان مثال، مسافران کلاس اول یا تجاری می توانند بلافاصله از درب جلو وارد شوند، در حالی که مسافران کلاس اقتصادی از درب های عقب تر استفاده می کنند.
در واقع، این فرایند تقسیم بندی، باعث کاهش ازدحام و سرعت بخشی به عملیات سوار شدن میشود. به علاوه، در برخی از هواپیماها، طراحی درب ها و مسیرهای حرکت به گونه ای است که وارد شدن از سمت چپ به راحتی هماهنگ با جهت حرکت در هواپیما است.
ورود مسافران از سمت چپ هواپیما همچنین به طور غیرمستقیم بر روانشناسی مسافر تاثیر میگذارد. برای بیشتر مسافران، ورود به هواپیما از سمت چپ به نوعی حس نظم و کنترل ایجاد میکند. از آنجا که بسیاری از مسافران به طور ناخودآگاه نسبت به سمت چپ و راست تمایل دارند، ورود از سمت چپ به طور طبیعی به یک تجربه سازماندهی شده و قابل پیشبینی تبدیل میشود. این حس امنیت و راحتی برای مسافران بسیار مهم است و می تواند بر روحیه آنها تأثیر مثبتی بگذارد.
فرودگاه ها نیز به نوعی تحت تأثیر این روند قرار گرفته اند. طراحی ترمینال ها و سالن های انتظار طوری است که برای دسترسی آسان مسافران به درب های هواپیما از سمت چپ، تسهیلات مختلفی فراهم شده است. این طراحی ها از زمان شروع پروازهای تجاری به تدریج به طور جهانی پذیرفته شده اند و حتی در ساخت و طراحی بسیاری از فرودگاه های جدید، درب های ورودی هواپیما به طور پیش فرض در سمت چپ در نظر گرفته می شود.
در حالی که تاکنون ورود از سمت چپ به هواپیما به عنوان یک استاندارد جهانی پذیرفته شده است، اما تغییرات جدید در صنعت هوانوردی ممکن است این روند را تحت تأثیر قرار دهد. با توسعه فناوری های جدید، از جمله پیشرفت در سیستم های خودکار سوار شدن به هواپیما و هوش مصنوعی، ممکن است شیوه های جدیدی برای ورود به هواپیماها در آینده پیشنهاد شود.
با این حال، به طور کلی، ورود از سمت چپ همچنان به عنوان یک استاندارد ثابت در صنعت هوانوردی باقی خواهد ماند، زیرا تغییرات این چنینی مستلزم تطابق کامل تمام سیستم ها و فرایندهای مربوط به عملیات فرودگاه ها و هواپیماها خواهد بود.
ورود مسافران از سمت چپ هواپیما یک سنت قدیمی است که ریشه در تاریخ و طراحی اولیه هواپیماها دارد. این روش، که ابتدا به عنوان یک نیاز عملیاتی در دوران جنگ جهانی دوم شکل گرفت، امروزه به عنوان یک استاندارد جهانی در صنعت هوانوردی پذیرفته شده است. علاوه بر این، ورود از سمت چپ به مسافران و خدمه اجازه میدهد تا به طور مؤثرتری در هواپیما حرکت کنند و تجربه ای روان و سازمان یافته تر داشته باشند. از سوی دیگر، این تصمیم به گونه ای طراحی شده که با نیازهای عملیاتی فرودگاه ها نیز هماهنگ باشد. با این حال، با توجه به پیشرفت های روزافزون در صنعت هوانوردی، ممکن است در آینده تغییراتی در این روند مشاهده شود، اما در حال حاضر، ورود از سمت چپ همچنان یکی از ویژگی های ثابت پروازهای هوایی است.
تهیه و ترجمه: متینا بشارتی